Prąd od nowego dostawcy

Ponad 8 tys. odbiorców z różnych grup taryfowych zmieniło już dostawcę energii. W celu zmniejszenia kosztów pobieranej energii firmy i instytucje tworzą również grupy zakupowe i konsorcja, nabywające energię na Towarowej Giełdzie Energii.

Zakup przez grupę i giełdę

Jednak sama zmiana dostawcy energii może nie spowodować znaczącego zmniejszenia opłat za elektryczność. Jednym z często promowanych ostatnio sposobów na zmniejszenie kosztów pobieranej mocy, ponoszonych przez firmy i instytucje, jest stworzenie grupy zakupowej energii.

Największy projekt tego typu rozpoczął w 2010 roku Poznań. Miasto to wraz z podległymi jednostkami utworzyło grupę zakupową, której głównym celem będzie dokonywanie zakupów energii elektrycznej na potrzeby jej członków. Jak twierdzi Anna Szyszko, rzecznik prezydenta i Urzędu Miasta Poznania, miasto liczy się z oszczędnościami kosztów rzędu 20%. Poznań płaci obecnie za energię elektryczną ponad 76 mln zł rocznie.

Poznański projekt jest niemal wzorcowym przykładem tworzenia grupy zakupowej - zakłada bowiem utworzenie grupy w postaci klienta wirtualnego, który przed sprzedawcą energii elektrycznej będzie reprezentował wszystkie uczestniczące w projekcie podmioty. Zwykle podmiotem doradczym, a jednocześnie zarządzającym grupą zakupową jest kancelaria bądź firma prawna współpracująca z firmą działającą na rynku energii.

Grupy zakupowe przy całej swojej prostocie mają pewne wady. I tak, trudny może się okazać podział profitów w związku z występującymi różnymi poziomami cen, w zależności od wolumenów energii elektrycznej poszczególnych uczestników grupy. Trudności może też sprawić uznanie oferowanej ceny za satysfakcjonującą dla wszystkich uczestników przedsięwzięcia.

Tworzenie grup zakupowych nie jest jedynym sposobem, aby oszczędzić na energii. Ostatnia nowelizacja ustawy Prawo energetyczne dała możliwość zakupu energii elektrycznej na Towarowej Giełdzie Energii (TGE).

Aukcje wytwórców energii, podobnie jak w przypadku grup zakupowych, umożliwiają grupom odbiorców, tzw. konsorcjom, wspólny zakup większych wolumenów mocy. Według procedury TGE, oferent składa wniosek nie później niż 30 dni kalendarzowych przed proponowanym terminem aukcji. We wniosku określona jest m.in.: proponowana data przeprowadzenia aukcji, rodzaj aukcji (sprzedaż lub kupno), instrument będący przedmiotem aukcji, wolumen aukcji oraz oferowany limit ceny (cenę minimalną dla aukcji sprzedaży lub cenę maksymalną dla aukcji kupna).

Termin otwarcia aukcji Giełda podaje do publicznej wiadomości co najmniej na 25 dni kalendarzowych przed dniem jej przeprowadzenia, podając: datę aukcji, rodzaj aukcji, przedmiot aukcji i jej wolumen.

Aukcje to jedna z najkorzystniejszych form obrotu energią elektryczną zarówno dla wytwórców, jak i nabywców. Umożliwiają bowiem wybór najkorzystniejszych ofert i zakupu bądź sprzedaż dużych wolumenów energii elektrycznej w dłuższym czasie (kwartał, rok). Bezpieczeństwo takich transakcji zapewnione jest przez udział w nich Izby Rozliczeń Giełd Towarowych.

Zmiana niekoniecznie korzystna

Specjaliści utrzymania ruchu oraz audytorzy energetyczni uważają jednak, że w wielu wypadkach zmiana dostawcy energii nie przyniesie natychmiastowych oszczędności finansowych. Wskazują oni, że w polskich firmach i instytucjach duże marnotrawstwo energii jest spowodowane niewłaściwą eksploatacją infrastruktury (która przy małych maszynach stanowi większość kosztów energii).

Następnym problemem jest złe przeprowadzenie i rozplanowanie oświetlenia - np. doświetlanie całego korytarza czy obszaru, ponieważ nie można zamontować włącznika wybiórczego, umożliwiającego wyłączenie co drugiej żarówki.

Zdarza się także, iż najbardziej ścina koszty zwykłe „przejrzenie papierów", w których można znaleźć np. niewłaściwe określenie mocy zamówionych czy nieprawidłowe naliczanie kar za moc pojemnościową.

Warto też pamiętać, że w praktyce zmianie ulega tylko dostawca energii zużytej. Jeśli więc zużywane jest 200 kWh miesięcznie i opłata netto wynosi 0,2951 zł za kWh, to trzeba jeszcze dodać do tego opłatę za dystrybucję energii, czynniki jakościowe oraz 22% VAT, co dopiero daje rachunek do zapłaty. Oznacza to, że zmiana dostawcy na takiego, u którego energia elektryczna będzie kosztowała np. 0,2555 zł netto daje na fakturze mniejszą opłatę tylko za energię zużytą.

Procedury zmiany dostawcy energii

Aktem prawnym, który określa zasady i warunki zaopatrywania odbiorców w energię i paliwa gazowe przez przedsiębiorstwa energetyczne jest ustawa z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (DzU z 2006 r. nr 89, poz. 625, nr 104, poz. 708, nr 158, poz. 1123 i nr 170, poz. 1217 oraz z 2007 r. nr 21, poz. 124), zwana dalej „ustawą".

Ustawą z 4 marca 2005 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz ustawy Prawo ochrony środowiska (DzU z 2005 r., nr 62, poz. 552) dokonano transpozycji przepisów dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady z 26 czerwca 2003 r. Przepisy tej ustawy w ślad przepisów unijnych wprowadziły do prawa polskiego m. in. zasadę TPA (third party access), czyli uprawnienie odbiorcy do zakupu paliw gazowych lub energii od wybranego przez siebie sprzedawcy - art. 4j ustawy Prawo energetyczne.

Zgodnie z tym artykułem odbiorcy energii elektrycznej mają prawo zakupu energii od wybranego przez siebie sprzedawcy. Zakup energii odbywa się na podstawie umowy sprzedaży.

Jednocześnie, aby umożliwić i zapewnić odbiorcom realizację powyższego uprawnienia, stosownie do art. 4 ust. 2 ustawy, przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się dystrybucją energii (operator systemu dystrybucyjnego) jest obowiązane zapewniać wszystkim odbiorcom, na zasadzie równoprawnego traktowania, świadczenie usług dystrybucji energii.

Dostarczanie energii do odbiorców odbywa się na podstawie dwóch umów: umowy sprzedaży zawieranej ze sprzedawcą energii i umowy o świadczenie usług dystrybucji zawieranej z operatorem systemu dystrybucyjnego, przedsiębiorstwem energetycznym, które dystrybuuje energię (art. 5 ust. 1 i 2 ustawy).

W umowie o świadczenie usług dystrybucji wskazany jest wybrany przez odbiorcę sprzedawca energii elektrycznej. Jednocześnie, aby zapobiec sytuacji, w której odbiorca pozostanie bez sprzedawcy, gdy wybrany przez niego podmiot zaprzestanie swojej działalności, w umowie tej wskazany jest także inny sprzedawca, tzw. awaryjny, który podejmie sprzedaż.

W umowie o świadczenie usług dystrybucji zawarta jest ponadto zgoda odbiorcy na zawarcie przez operatora systemu dystrybucyjnego umowy sprzedaży ze sprzedawcą awaryjnym, co umożliwi kontynuowanie dostaw energii (art. 5 ust. 2a ustawy).


Procedura zmiany sprzedawcy energii dla posiadających taryfy G (małe firmy, działalność gospodarcza, użytkownicy indywidualni)

I. Analiza dotychczasowych taryf i opłacalności zmiany dostawcy energii:

1. Czy zmiana przyniesie oszczędności?
2. Jakie będą korzyści z jej tytułu?
3. Czy konieczne są inwestycje?
4. Jakie firma/instytucja podpisała umowy cywilnoprawne?

II. Decyzja o zmianie sprzedawcy, przygotowanie i podpisanie umowy z nowym dostawcą energii.

Nowy dostawca energii może w imieniu zmieniającego wypowiedzieć umowę staremu sprzedawcy i podpisać umowę z OSD (operatorem systemu dystrybucyjnego).

Zmieniający może także wykonać te czynności samodzielnie.

Z upoważnienia firmy zmieniającej nowy dostawca energii może dokonać zgłoszenia do OSD zawierającego:

a) określenie stron nowej umowy sprzedaży,
b) termin obowiązywania umowy,
c) planowane ilości dostaw energii,
d) określenie podmiotu odpowiedzialnego za bilansowanie handlowe (najczęściej jest nim nowy sprzedawca)

III. Dostosowanie układów pomiarowo-rozliczeniowych oraz rozliczenie ze starym dostawcą energii.

W przypadku odbiorców zakwalifikowanych do grupy taryfowej G, przyłączonych do sieci energetycznej na niskim napięciu, liczniki należą do operatorów systemów dystrybucyjnych i zmieniający nie ponosi kosztów związanych z ich dostosowaniem.

W dniu zmiany sprzedawcy OSD zobowiązany jest dokonać odczytu układu pomiarowego na podstawie którego sporządzana jest faktura końcowa.

Procedura sporządzenia i przekazania odczytu jest taka sama jak w przypadku klientów posiadających taryfy A, B i C.